Laden..
De spontane tuin

De spontane tuin

Als je aan een tuin denkt, denk je aan planten. Eigenlijk kun je een tuin zonder planten geen echte tuin noemen. Dan is het bijvoorbeeld een simpele zandbak of modderpoel. Fabrikanten van kunstgras prijzen kunstgras vaak aan met ook ‘s winters een groene tuin. Maar ecologisch gezien is kunstgras net zo dood als steen. En wat dacht je van alle chemische stoffen die worden gebruikt om zo’n kunstgrasmat algenvrij te houden?

  • Delen: Deel dit artikel:
5 minuten leestijd

Een gezonde tuin

Alleen echte planten zorgen voor biodiversiteit. Biodiversiteit is de veelheid aan soorten en leefgebieden. Hoe meer biodiversiteit, hoe gezonder de bodem, met alle wormen en pissebedden die daar rondkruipen en de schimmels die daar groeien. Alles wat bovengronds leeft, is afhankelijk van een goede bodem: de insecten, de slakken en de spinnen tussen de planten, maar ook de vogels en zoogdieren.

Biodiversiteit is niet altijd mooi of leuk. Tussen al dat leven zit ook veel dat kriebelt of steekt, of dat aan de planten vreet. Maar onthoud: hoe meer biodiversiteit, hoe minder last je ervan hebt. Als je een uitgebreid ecosysteem in je tuin hebt, is de kans kleiner dat één lastige soort gaat overheersen. Als er bijvoorbeeld geen lijsters zijn, krijgen slakken alle ruimte. En zonder lieveheersbeestjes worden de bladluizen misschien een plaag.

Eigen flora eerst

Wil je de biodiversiteit van planten in je tuin een handje helpen? Probeer dan te spelen met verscheidenheid. Hier een plekje met meer hummus, daar wat minder. Hier een wat hogere, droge plek, daar wat natter, bijvoorbeeld langs de rand van een vijvertje. Maak de overgangen tussen hoog en laag of nat en droog niet te abrupt. Juist op de overgangen ontstaan veel verschillende, kleine leefgebieden. Daar kunnen inheemse planten spontaan gaan groeien. Dat is geen onkruid, want dat bestaat eigenlijk niet. Deze planten zijn heel goed aangepast op jouw tuin. Ze hebben die tuin immers zelf uitgekozen.

Inheemse planten zorgen voor veel meer biodiversiteit dan exotische planten die van ver weg komen. Dat gaat veel verder dan alleen de planten. De mooie vlinders die je bijvoorbeeld graag in je tuin ziet, zijn ooit rups geweest. Rupsen eten van een specifieke plant, en dat is vaak een inheemse plant. Veel rupsen van dagvlindersoorten eten bijvoorbeeld brandnetel. Een oranjetipje knabbelt aan een pinksterbloem. Kies je dus voor een gazon (niet te vochtig), maai het gras dan niet te vaak. Zo krijgen dit soort planten meer kans. Eigen flora eerst, zou je dus kunnen zeggen.

OranjetipjeOranjetipje

Oranjetipje. Beeld: Cindy Kuiphuis, Wikimedia Commons

Variatie in de tuin

Schoffelen: een goed idee?

Zie het zo: je tuin is een levend decor. Het is geen foto waarop niets verandert en ook niets mag veranderen. Alles ontwikkelt zich voortdurend. Als de leefomstandigheden voor planten steeds beter worden, volgen verschillende plantensoorten elkaar op. Dat heet successie. Ook in tuinen is successie goed mogelijk. Maar door steeds te schoffelen houd je juist de leefomstandigheden in stand voor de planten die je wilt bestrijden! Dat zijn namelijk vaak de zogenoemde pioniers. Pioniers zijn planten die goed groeien op instabiele grond, oftewel grond die steeds wordt omgewoeld. Hoe meer je dus schoffelt, hoe meer je moet blijven schoffelen.

Meer doen?

Als je de groei van inheemse planten een handje wilt helpen, kun je natuurlijk een kruidenmengsel inzaaien. Maar zorg er wel voor dat het mengsel alleen zaden bevat van planten die in de buurt groeien.
Tenslotte: redt een plantje het niet? Dat is niet erg! Dode planten dienen als voedsel voor pissebedden en schimmels. Zo dragen ook dode planten bij aan de biodiversiteit.

Misschien is dat wel het belangrijkste: biodiversiteit heeft rommeligheid nodig.

Wil je meer weten over hoe planten en schimmels samenwerken? Lees dan dit interview met Vincent Merckx op de website van Naturalis. Hij is schimmel én plantenkenner en onderzoekt hoe die twee samenwerken.

 

Bloemzaden

Geschreven door: Marco Roos (Naturalis Biodiversity Center)

Marco Roos is plantkundige. Hij doceert aan de Universiteit Leiden over veel onderwerpen, onder andere de Stamboom van het Leven, Kustlandschappen, Nederlandse Flora en Biodiversiteit in de Stad. Hij houdt zich met name bezig met hoe biodiversiteit, en inheemse soorten in het bijzonder, kan worden bevorderd in een stedelijke omgeving.

Marco Roos (Naturalis Biodiversity Center)Marco Roos (Naturalis Biodiversity Center)

Naturalis

Nationaal onderzoeksinstituut Biodiversiteit

Reacties (4)
F
Fernanda Vd Westelaken
28 februari 2019, 18:51
Zelf ben ik gek van diertjes in de tuin,het is bij mij ook altijd druk met mussen , vlinders zelfs een roodborstje en meesjes. Ze voelen zich veilig in de beukenhaag en eten en drinken daar zorg ik goed voor. Leuk en nuttig wat jullie doen met mensen kennis te laten maken in de stad of mensen die zich niet zo bewust zijn van dit alles en hoe belangrijk dat dat alles is. Ik hou van de natuur en zijn wezens. Veel geluk ermee en mogen er veel mensen wijzer van worden . MVG Fernanda
E
Els Veenenbos
28 februari 2019, 18:56
Geweldig artikel . Dit is waar ik zeer mee bezig ben. \ Ieder plantje dat spontaan opkomt kiest er voor om bij mij te willen groeien. Dit jaar wil ik proberen alles te laten gaan, zodat ik kan kiezen welke ik mooi vind. Daar ik veel planten heb waar vogels en vlinders op af komen heb ik helaas ook veel last van alle katten uit de buurt die overal kakken en de vogels uit mijn tuin verjagen.helaas ook m,n salamanders. In mijn omgeving worden n.l alleen maar tegels gezaaid!!! Mijn tuin is dus een Eldorado voor die katten. \ Kijk er naar uit wat dit jaar gaat bieden! \ Dank voor dit artikel.
J
Jo
28 februari 2019, 21:02
Het zou fijn zijn als suggesties om een tuin biodiverser te maken ook bruikbaar zijn voor zeer kleine tuinen. Onze tuin is 35 m2 min gebruiksruimte = 12m2 voor beplanting.
h
het inspiratieteam
4 maart 2019, 09:54
Hi Jo, goed om te lezen dat je aan de slag wilt gaan in je tuin. Een paar tegels minder maakt al het verschil! Als je die vervangt door groen zal dit al voor meer biodiversiteit zorgen, ook in een kleine stadstuin. Kies als vervanging voor verschillende soorten planten. Denk aan een bloeiende plant, een wintergroene plant of bijvoorbeeld een bodembedekkende plant. Je kunt ook tegen de schutting Hedera of een andere klimplant laten groeien, dat neemt weinig ruimte in beslag. Water in de tuin vinden de dieren heel fijn, maar in een kleine tuin heb je natuurlijk geen plek voor een vijver. Gelukkig is een waterschaal ook al voldoende. Daar kunnen vogels en insecten ook uit drinken. Een vogelhuisje of insectenhuisje biedt ze onderdak en past ook prima in een kleinere tuin aan de schutting of muur. Hopelijk heb je wat aan deze tips. Succes!
GEEF EEN REACTIE

Wil je iets laten bezorgen in Belgie?

Hier op Intratuin.nl bezorgen we alleen in Nederland

Back to top