Les 3: Houd 'm fris en fruitig

Het water geven van een plant is voor sommige mensen als een moeilijk raadsel, terwijl het in de basis niet zo lastig is. Je pakt je gieter en geeft de plant een scheut water. Het probleem is alleen dat er zoveel verschillende plantensoorten zijn, die allemaal andere waterbehoeftes hebben. En wat wil jouw plant nou precies?

Bij het kopen van je plant zit er meestal een steker in de potgrond waarop staat hoe vaak de plant water nodig heeft. Handig! Als er staat dat je de plant vaak water moet geven, dan wil de plant waarschijnlijk in vochtige aarde staan. Als er staat dat je zelden water moet geven, dan moet de aarde waarin je plant staat regelmatig helemaal opdrogen. Je kan planten in drie groepen verdelen als het aankomt op waterbehoeftes: planten waarvan de grond langere tijd moet uitdrogen, planten die af en toe droog moeten staan en planten waarvan de grond altijd vochtig moet zijn.

Planten die moeten uitdrogen zijn vaak planten die oorspronkelijk uit de woestijn of uit droge gebieden komen. Vaak slaan zij ook water op in hun wortels, stengels en bladeren. Voorbeelden van deze planten zijn de cactus, vrouwentong en olifantenpoot.
Planten die af en toe droog moeten staan zijn planten waarbij de grond tussen gietbeurten moet opdrogen. Bijvoorbeeld de drakenbloedboom en Aglaonema.

Kamerplanten die niet van droge grond houden omdat ze anders uitdrogen, willen vaak vochtige grond. Deze planten komen oorspronkelijk uit het bos, regenwoud of moerassig gebied. Denk aan de parapluplant, de palm en de vleesetende plant.

Er zijn een paar simpele manieren om water geven goed te doen. Check hoe de aarde voelt door gewoon je vinger in de aarde rondom de plant te steken en te voelen of de aarde vochtig is of juist kurkdroog. Je kan ook gebruikmaken van een satéstokje en deze in de grond prikken, net zoals bij het testen van een gare cake. Plakt er aarde aan de prikker? Dan is de grond nog vochtig. Zo niet, dan is de grond kurkdroog. Vind je het lastig om dit zelf te peilen, dan kun je ook een bodemvochtmeter kopen. Deze geeft je aan hoeveel vocht er in de pot van je plant zit.

Niet alleen de potgrond vertelt je of je plant dorst heeft, ook wanneer de bladeren kreukelen of bruin worden is dat een teken van vochttekort. Soms is dit wat lastiger in te schatten want het kan ook liggen aan de luchtvochtigheid. Vooral tropische planten met grote flexibele bladeren zijn gevoelig voor een te lage luchtvochtigheid. Denk bijvoorbeeld aan de Calathea of Alocasia. Een oorzaak van lage luchtvochtigheid kan de warmte van de verwarming zijn. Hierdoor wordt de lucht in je huis erg droog. Gelukkig is er een (tikkeltje ouderwetse) manier om te luchtvochtigheid te verhogen en dat is door bakjes water op de verwarming te zetten. Ververs deze wel regelmatig zodat er geen bacteriën ophopen. Zelf vind ik zo’n vintage verwarming hanger ideaal, maar een luchtbevochtiger werkt ook perfect. Een andere manier is om meerdere planten bij elkaar zetten. Het vocht dat de ene plant verdampt, blijft onder de bladeren van de andere plant hangen en zorgt zo voor een fijne omgeving.

Maar de allersimpelste manier om de luchtvochtigheid te verhogen is toch wel om je plantenspuit te vullen met water en elke dag even te sprayen. Spray op het blad, rondom de plant en door je hele huis. Zo komt er meer vocht in de lucht. Vooral de tropische planten vinden dit erg fijn, maar er zijn een paar planten waarbij je dit beter over kan slaan zoals de Begonia’s. Ook cactussen en vetplanten hebben geen sproeibeurt nodig. Wees niet bang, dit sprayen staat los van water geven dus kun je altijd blijven doen.

Echter is de grootste fout van nieuwe planten eigenaren dat ze juist teveel water geven. Wanneer je bladeren geel worden en gaan hangen, dan water je misschien te veel of heb je geen goede afvoer. Sommige planten zoals de Asparagus en Chlorophytum lossen dit zelf op door het te veel aan water op te slaan in knolletjes, maar niet iedere plant kan dit.

Tijdens de groei en de bloei in het voorjaar en de zomermaanden zul je vaker moeten gieten dan tijdens de rustperiode in de wintermaanden. Ik geef de voorkeur om een keer per week te wateren dan af en toe een klein beetje, omdat dit kan leiden tot schimmelproblemen. Ook haten planten natte voeten dus wacht even tot het water helemaal door de potgrond is doorgestroomd, en giet dan het schoteltje of de pot leeg. Handige tip: door ze in de badkuip te zetten kan het water goed doorstromen, zo is het net echt baddertijd!

Je kan op verschillende manieren je planten water geven. De meest gebruikelijke manier is het gieten van bovenaf op de potgrond, zoals ik doe, maar je kan ook het water op de schotel gieten zodat de plant van onderaf water krijgt, of de plant dompelen.

Alle manieren hebben zijn voor- en nadelen. Gieten van bovenaf heeft als voordeel dat het water de schadelijke stoffen uit de potgrond kan oplossen en wegspoelen. Dompelen is hierin net iets effectiever, omdat de stoffen beter oplossen in het water. Het voordeel van wateren op de schotel is dat je juist goed kan zien of je genoeg water hebt gegeven.

Water geven doe je eigenlijk het liefst met regenwater, het is namelijk beter voor het milieu maar ook zuiverder dan gezuiverd leidingwater. Dit komt misschien als een verrassing maar leidingwater bevat door het zuiveringsproces van zuiveringsinstallaties stoffen die niet goed zijn voor je planten zoals zouten. Hierdoor vervuild je potgrond, wat de groei van je plant kan belemmeren. Leidingwater is ook nog eens erg hard, omdat het kalk bevat.

Maar hoe kom je aan dit regenwater? Met verschillende systemen kun je hemelwater opvangen, bijvoorbeeld met een regenton in je tuin of op je balkon. Dit is niet voor iedereen handig, want je moet er natuurlijk wel de plek voor hebben. Daarom kan je ook overwegen om leidingwater eerst te koken, af te laten koelen en vervolgens te zuiveren met een waterfilterkan of kraan.

Als goede plantenouder zorg je dus voor voldoende licht, een goede luchtvochtigheid en de juiste hoeveelheid water voor je planten. Maar daarnaast gebruikt je plant ook allemaal mineralen die in de grond zitten. Deze mineralen ondersteunen de groei van je plant. Normaal in de natuur wordt deze voeding constant aangevuld, maar in jouw huis gebeurt dat niet. In verse potgrond zit slechts voor de eerste twee maanden voeding. Daarom moet jij zorgen voor voldoende voedingsstoffen; dit doe je met behulp van plantenvoeding.

Ik hoor je al denken: ‘Moet dit echt?’ Het is geen absolute must, maar je hebt wel veel eerder kans dat er blaadjes geel worden en afvallen of dat je plant niet zo goed meer groeit. Ook is de vatbaarheid voor ongedierte groter. Met plantenvoeding ben je dus verzekerd van een mooie en gezonde plant.

Hoe weet je wanneer jouw plant extra voeding nodig heeft? Één van de eerste tekenen is dat je plant niet meer goed groeit, terwijl het wel groeiseizoen is (maart t/m september). Maar je plant kan ook verkleuren, dan wordt het blad geel of bruin, of juist niet meer bloeien. Eigenlijk dus vooral wanneer je plant een beetje zielig is. De plantenvoeding dient als een extra shot vitaminen waarmee je plant er weer zin in krijgt! Je kan kiezen voor een universele voeding of voor speciale voeding voor bijvoorbeeld cactussen of Anthuriums. Er zijn ook langzaam werkende meststoffen in de vorm van tabletjes.

Houd er rekening mee dat als je een plant net hebt verpot, deze de eerste tijd geen extra voeding nodig heeft. Er zit in verse potgrond namelijk ook plantenvoeding. Dit gaat ongeveer twee á drie maanden mee. Pas daarna hoef je weer extra voeding te geven. Ook in de wintermaanden, wanneer je plant in de rustfase is, hoef je je planten niet bij te voeden.

Als je de juiste plek voor jouw plant hebt gekozen, houd je plant dan stabiel door hem niet telkens te verplaatsen. Vooral voor bloeiende planten en planten in de knop is dit belangrijk, omdat er een kans is dat de bloemen en knoppen afvallen. Ook geldt dit voor de meest gevoelige planten omdat ze moeten wennen aan een ander soort licht, en daarvan kan een plant in de stress raken. Veel andere kunnen gelukkig wel wat hebben.

Heeft je plant in de zomer op die plek teveel direct zonlicht of kan het wel juist wel een zonnestraal boost gebruiken, dan kan een tijdelijke verplaatsing helpen. Bijvoorbeeld door ze iets verder van het raam te verplaatsen of ze lekker in de zon op het balkon te zetten.

Nu je alles weet over de verzorging, kunnen we in de volgende les kijken naar de groei van je plant. Is het al tijd voor een grotere maat pot en moeten er misschien al takken gesnoeid worden? Spannend!

Kun je nu alvast wat extra hulp gebruiken bij de verzorging van je plant? Download dan de Intratuin App! Je krijgt tips voor iedere plant en een melding wanneer je plant jou nodig heeft. Zo weet je precies wanneer het tijd is voor water geven, bijvoeden, verpotten of snoeien. Lees hier alles over de Intratuin App.

• Les 1: De ontgroening – hoe werken planten, en wat hebben ze nodig?
• Les 2: Zoveel planten, zoveel potten – hoe kies je de juiste plant en pot voor in jouw huis?